LIEFDE EN PASSIE
Als je de media moet geloven dan lijkt tegenwoordig alles te kunnen en lijkt alles te mogen in de omgang van jongens en meisjes. Een kniesoor die daar wat op aan te merken heeft. Maar zou die kniesoor het misschien toch bij het rechte eind hebben en wijzer zijn dan de vrije geest van vandaag de dag? Zou die kniesoor het misschien toch beter weten dan de moderne mens die doet wat hij wil en geen beperkingen accepteert in de beleving en de praktijk van zijn liefdesleven?
Als christenen geloven we dat God ons geschapen heeft en ons in zijn Woord richtlijnen geeft voor hoe we ons naar Hem en naar elkaar toe hebben te gedragen. En dat geldt uiteraard ook voor liefde en passie, voor vrijen en verliefdheid. Of zou God ons in de steek laten als het gaat om dit zo wezenlijke gebied van ons leven? Moeten we het daar zelf maar uitzoeken?
Maar hoe verliefden wel en niet met elkaar om moeten gaan. Daarover vinden we niets. In de Bijbel staan nauwelijks aanwijzingen voor verliefden. Er staat nergens iets over hoe zij in hun relatie erotiek, dat is de zinnelijke liefde, een plaats moeten geven. Dat was in Bijbelse tijden misschien niet zo erg nodig, omdat seksuele opvoeding gebeurde in het huisonderwijs. De meisjes bleven onder het toezicht van de moeder; zij bracht hen bij wat zij moesten weten als vrouw en als huismoeder; die moederlijke leiding (van jongens en meisjes) kon voortduren tot in de adolescentie (vgl. Spreuken 31:1vv.).
Nu is het zo dat we liefde en seksualiteit in de Bijbel best regelmatig tegenkomen. In tal van verhalen over de praktijk van het leven hoor je daarover. Meestal rond huwelijk en familie. Verder kom je seksualiteit tegen in de burgerlijke wetgeving, in regels rond huwelijk, echtbreuk en overspel.
Profeten gebruiken seksualiteit doorgaans om de verhouding van Israël tot God te kenschetsen. Vooral als het daarin misgaat. En het volk terugvalt in afgodendienst. Dan spreken ze over ontucht, echtbreuk en overspel. Het dienen van de afgoden wordt dan gezien en beschreven in termen van grove, stuitende, overspelige en ontuchtige seks, die in de meest felle bewoordingen wordt gehekeld en afgewezen.
Paulus heeft het ook over huwelijk en liefde. Hij roept echtelieden op elkaar iets meer te geven dan wat de regels eisen, namelijk niet alleen elkaar trouw te blijven, maar ook elkaar lief te hebben. Maar dat zegt hij tegen mensen die al getrouwd zijn. Het gaat ook bij Paulus niet om zinnelijke liefde, maar over liefde in het algemeen, het zoeken van het welzijn van de ander met al je kracht. Normaliter was niet liefde de basis van het huwelijk, maar het familiebelang. Paulus wil nu dat de gehuwden liefde wel als basis van hun relatie gaan zien en dat was voor de meesten toen iets nieuws.
Ef. 5:25 Gij mannen, hebt uw eigen vrouwen lief, gelijk ook Christus de Gemeente liefgehad heeft, en Zich zelven voor haar heeft overgegeven
Het boek Spreuken waarschuwt domme, lichtzinnige jongens uit te kijken voor verleidingen. Zich niet te laten inpalmen door een vrouw die ze wil verschalken voor een erotisch avontuur. Lees Spreuken 7 en je ziet het voor je. De Bijbel weet ervan. Ook van de mooie kant van erotiek geeft Spreuken een voorbeeld in de verzen 18-19 van hoofdstuk 5:
Spr. 5:18-19 Moge je levensbron gezegend zijn en verblijd je over de vrouw van je jeugd: een zeer lieflijke hinde, een bevallig steengeitje. Laten haar borsten jou te allen tijde dronken maken, bedrink je voortdurend aan haar liefkozingen.
En de Prediker zegt er iets over:
Pred. 9:9 Geniet het leven met de vrouw die gij liefhebt, al de dagen des ijdelen levens, die Hij u geeft onder de zon, al uw ijdele dagen, want dat is uw deel onder de levenden en bij het zwoegen, waarmee gij u aftobt onder de zon.
Maar hiermee heb je het wel gehad. Veel te weinig om op concrete vragen over liefde en seksualiteit in hun erotische samenhang, de zinnelijke liefde, een Bijbels antwoord te kunnen geven.
Zo is de situatie, tenzij je het Hooglied durft te zien als de Bijbelse invulling bij uitstek van die leemte. Eeuwenlang en ook vandaag nog wordt het Hooglied vergeestelijkt. Het wordt dan gezien als een bruiloftslied, waarin de liefde tussen Christus en zijn Kerk, of tussen God en zijn volk Israël, bezongen wordt. Vreemd als je bedenkt dat die liefde tussen God en jou en mij dan bol staat van seksuele wensen, verlangens en genietingen. Gelukkig is het tij aan het keren en mogen we het Hooglied weer lezen zo het er staat. Een leerdicht over liefde en passie, over vrijen en verliefdheid. Een kostbaar boekje dus, ons enige houvast als we naar de Bijbel willen leven in zaken van liefde en lust.
Wie het Hooglied opslaat, heeft een liefdesgedicht voor zich. Meteen al vanaf het tweede vers is dat duidelijk. Daar is een jonge vrouw aan het woord die vrijmoedig haar verlangen uit om gekust en bemind te worden door de jongen waar ze van houdt. Ze zegt het onbevangen, vrijmoedig… én, in het openbaar. Iedereen mag het weten, er is niets stiekems bij!
Hooglied 1:2 Dat hij mij kusse met de kussen van zijn mond, want heerlijk zijn jouw liefkozingen, beter dan wijn.
En zo gaat het nog 115 verzen door. Een verhaal van verliefdheid, verlangen, begeerte, pril geluk, hete hartstocht en geborgenheid bij elkaar. Maar ook van twijfel, van wil ik dit wel, en wil ik dit wel zó. We horen hoe het soms stormt in hun relatie, hoe ze elkaar verkeerd verstaan, en zelfs is er een moment dat ze elkaar bijna kwijtraken. Het Hooglied tekent de ontwikkeling die twee gelieven doormaken, hoe ze elkaar en zichzelf langzaam leren kennen op weg naar hun rijping in liefde naar een definitieve trouwbelofte toe aan het eind van het Hooglied.
Reacties
Het boek Genesis zet in het eerste vers al de toon die traditioneel nogal eens verkeerd verstaan wordt:
'Berashit bara elochim het hashemaim wa het haaret'z:
'Voor zijn plezier is de God der goden nog steeds aan het werk hemel en aarde als twee even belangrijke zaken te scheppen en blijft daar tot in de eeuwigheid mee doende....'
Twee belangrijke Hebreuwse worden bijna altijd verkeerd vertaald:
Bara; is een Perfectum continuens oftewel moet vertaald worden als :'heeft ooit geschapen'maar 'is nog steeds doendete scheppen.'
Wa; is een nevenschikkend verbindwoord Hemel staat dus niet hoger dan de aarde maar is evenveel ook normatief waard. Er bestaat dus geen hogere norm.
Berashit. wordt verkeerd vertaald als : 'In den beginne. Betekent de plek aan tafel direct naast de hoogste macht .Bepaald voor de leveling , minnares der koning.De beste vertaling is : 'Bij wijze van grap'.
Dat wij mensen een grap van de goden zijn is in de Oudheid een wijd verbreide stelling.Wij zijn dus niet het het evenbeeld maar eerder het speeltje van van de God der Goden.