EEN BOODSCHAP VOOR NU

Wie het Hooglied opslaat, heeft een liefdesgedicht voor zich. Meteen al vanaf het tweede vers is dat duidelijk. Daar is een jonge vrouw aan het woord die vrijmoedig haar verlangen uit om gekust en bemind te worden door de jongen waar ze van houdt. Het lijkt duidelijk waar het in het gedicht over gaat en toch, als het erop aankomt, begrijp je nauwelijks wat er staat. Het staat immers vol met metaforen en vergelijkingen waarvan we de zin niet echt meer vatten.

Je moet erop studeren wil je de schoonheid van het gedicht ervaren en de rijke inhoud ervan beleven. Toen ik mij er zelf in ging verdiepen, merkte ik hoe diep doorvoeld de tekst spreekt over liefde en erotiek. Hoe menselijk, hoe invoelbaar, hoe inspirerend, hoe hoogstaand, hoe fijnzinnig, hoe vrijmoedig en tegelijkertijd hoe terughoudend. De visie die eruit spreekt over de plaats van seksualiteit en liefde in ons leven is verfrissend en verrassend.

Al de 117 verzen die het lied groot is, worden we meegevoerd in de belevenissen van een liefdespaar en zijn we getuige van de ontwikkeling van hun relatie. Maar dat laatste realiseren we ons pas als we 'het verhaal' achter de diverse scènes van het Hooglied ontdekken. Scènes die op het eerste gezicht vaak weinig met elkaar te maken lijken te hebben, blijken stadia te zijn op een weg, een weg die gegaan wordt. Een weg die de rode draad vormt die de verzen van het Hooglied tot een samenhangend geheel weeft. Het is de weg waarvan de Spreukendichter spreekt als de wondere weg van een jonge man met een jonge vrouw. Het Hooglied nu zie ik als een uitwerking van die wondere weg in poëtische vorm.

Door de bijzondere manier waarop het Hooglied liefde, seksualiteit en erotiek naar voren brengt – niet in een verhandeling of in een reeks voorschriften, maar in een liefdesgedicht – kom je in levend contact met het concrete leven en lieven van een concreet liefdespaar in zijn sociale omgeving. Door deze concreetheid kan het een voorbeeldfunctie vervullen. In mijn optiek wordt in het Hooglied de natuurlijke liefde, erotiek en seksualiteit, in de persoon van beide geliefden, getekend in zijn ware menselijkheid, met alle gevoelens van liefde en geluk, van lust en begeerte, van zoeken en vinden, maar ook van angst en wanhoop, verdriet en boosheid. Kortom liefde als het gehele palet van menselijke gevoelens en emoties. God wordt in het boekje niet expliciet genoemd, maar komt tussen de regels wel degelijk ter sprake. De figuur van Salomo die af en toe ten tonele gevoerd wordt, zie ik als een contrastfiguur om aan te geven hoe het niet moet. Echte liefde is onverenigbaar met rokkenjagerij, politiek en afgodendienst.

De gevoelens die het Hooglied beschrijft en de vragen die aan bod komen zijn wonderwel gelijk aan die in onze tijd. Vragen naar hoe je als verliefden met elkaar wel en niet omgaat, in hoeverre je rekening houdt met elkaars grenzen en met de grenzen van je sociale omgeving. Vragen over ethische kwesties liggen dicht onder het oppervlak van de tekst en komen haast als vanzelf aan bod bij bespreking van de tekst, zeker als je daar mijn boekje bij zou gebruiken.

Het Hooglied vormt zo een leerdicht in een bijzonder charmante en poëtische vorm. Het is een samenspraak van twee mensen, met liefde en seksualiteit tot onderwerp, die hun gesprek voeren ten overstaan van hun stad- en tijdgenoten en met ons als verre luisteraars. En het brengt een boodschap:

"Praat met elkaar over die wondere weg en ontwikkel een geloofsvisie (Bijbelse visie) erop en doe dat via het Hooglied, dat die weg immers heel concreet, vrijmoedig en ontdekkend tekent. Als je gewoon leest wat er staat, ontdek je wellicht dat de motivatie van de Geest wel eens geweest kon zijn: een rolmodel (voorbeeld) te bieden voor liefde en erotiek in het perspectief van liefde en passie als een laaiende vuurvlam bij Hem vandaan (Hooglied 8:6)."

Ik probeer de weg van een jonge man met een jonge vrouw te beschrijven in voor ieder verstaanbare taal, toegankelijk en prettig leesbaar en daarnaast goed gedocumenteerd, zowel naar de grondtekst en andere Bijbelplaatsen als wel naar gezaghebbende publicaties over het Hooglied uit binnen- en buitenland. Tot slot nog dit: ik heb er voor gekozen om de Hebreeuwse tekst van het Hooglied zelf opnieuw te vertalen, immers elke vertaling draagt sporen van de interpretatie van de tekst door de vertaler. Dat zie je vooral bij onduidelijke passages in de tekst, die dan vanuit diens visie gestalte krijgen. Dat geldt uiteraard ook voor mij, daarom heb ik de vertaalkeuzes die ik op de (vele) omstreden plaatsen heb gemaakt in mijn uitleg van de tekst verwerkt en toegelicht. Ik heb gestreefd naar een zo letterlijk mogelijke, brontaalgerichte vertaling.

Twitter Facebook LinkedIn Volgen